Türk Hat ve Cilt sanatımızın büyük üstatlarından Prof. Emin Barın’ı 1987 yılının son gününde toprağa verdik.
Emin Barın, hayatını sanata adamış ve yarattığı özgün eserleriyle, yapıcı, teşvik edici kişiliğiyle geniş bir çevrenin ilgisini ve takdirini kazanmıştır.
Daha uzun yıllar verimli bir yaşam sürdürebilecek iken gelen bu ölüm, öğrencileri ve sanat çevresinde derin bir üzüntü yaratmıştır.
Emin Barın, Güzel Sanatlar Akademisi (Mimar Sinan Üniversitesi) Grafik Sanatlar Bölümü’nde 40 yılı aşkın bir süre Yazı Tasarımı (Latin yazısı) ve kitap sanatı üzerine verdiği derslerle yüzlerce öğrenci yetiştirmiştir. Harf devriminden sonra güzel yazı sahasında doğan boşluğu gidermek için yılmak bilmez enerjisi ile çalışmalar yaptı. Eski hat sanatımızın, atalarımız elinde eriştiği üstün seviyenin, Latin harfleriyle de gerçekleştirileceği inancını hiçbir zaman yitirmedi.
Yazı ve kitap sanatına gönül veren Emin Barın 1951 yılında büyük bir ihtiyaca cevap vermek üzere özel “Yazı ve Cilt” atölyesi kurmuştur. 1955 yılında da Akademi’de “Yazı, Geleneksel ve Endüstriyel Cilt” atölyesini Prof. Sacit Okyay’la birlikte öğretime açmışlardır. İşte bu satırların yazarı da bu atölyenin ilk resmi öğrencisi ve mezunudur. Dekoratif Sanatlar Bölümü’ne bağlı bu atölyeden değerli arkadaşlar yetişmiştir.
Prof. Emin Barın Latin alfabesi ile çok sayıda örnek sayılabilecek anıt yazıları, kitabe, berat, mezartaşı, para dizaynları, mimari yapıtların yazı tasarımları ve kitap sanatına örnek eserler hazırladı. Uluslararası birincilik ödülleri aldı, jüri üyeliği yaptı, sempozyumlara katıldı. Paha biçilmez yazma Türk-İslam eserlerinin restorasyonunu yaparak sanat dünyamıza kazandırdı. Yurt içi sergileri yanında, yurt dışında açtığı Paris’ten Malezya’ya uzanan sergileri ile uluslararası üne kavuştu. En son sergisini ise 27 Nisan - 28 Mayıs 1987 tarihleri arasında Otim Sanat Galerisi’nde öğrencileri ile birlikte açtı.
Prof. Emin Barın, çocukluğundan beri ilgisini kaybetmediği geleneksel sanatlarımızla ilgili ilk ciddi çalışmalarına Almanya’ya yazı ve cilt dalında uzmanlık öğrenimine gitmeden önce başladı. Reisülhattatin Kamil Akdik’den hat, Necmettin Okyay’dan cilt dersleri aldı.
Hocamızın 1965 yılında 28 yıl aradan sonra geleneksel hat sanatımıza büyük bir bilgi birikimi ile yeniden dönüşünü görüyoruz. Geleneklere çok bağlı olan hat sanatını, Batı’dan aldığı çağdaş yazı kültürüyle birleştirerek çalışmaya başladı. Hat sanatının geçmişe bağlı alışılmış kalıplarından kopup, yepyeni “Ben yaptım, oldu” dercesine soyut resim gibi düzenlemelere girdi. Arap ve aynı zamanda Latin harflerini resimsel, dekoratif biçim unsurları olarak kullandı. Yazının okunmak için yazıldığını da hiçbir zaman unutmadı!.. Geleneksel hat sanatımızla bağ kurarak özgün yapıtlar ortaya koydu. Bilinen biçimleri tekrarlamanın, devam ettirmenin neticede yozlaşmaya götüreceğinin şuuru içindeydi. Taklitten, kopyacılıktan uzak kaldı. Yapıtlarında en çok Kûfî, Celî ve Celî divanı yazı karakterlerini kullandı.
Prof. Emin Barın geleneksel hat sanatımızla bugünün sanat anlayışı arasında bir köprü kurmayı başarmıştı.
Her sahada kültür mirasımızdan yararlanarak, Batı taklitçiliğinden uzak özgün yapıtlara varılabileceğini göstermiştir.
O üstün kişiliğiyle Türk Grafik Sanatı içinde bir istisna olarak kalacaktır.
Yapıtlarıyla yaşayacak olan Prof. Emin Barın’a Allah’tan rahmet diliyorum.
Emin Barın kronolojisi
- 1913: Emin Barın Bolu’da doğdu. Babası hattat, müzehhip ve mücellit Mehmet Tevfik Efendi’dir.
- 1932: Ortaokulu Bolu’da okuyan Emin Barın, “İstanbul Erkek Öğretmen Okulu”nu bitirdi.
- 1936: Gazi Eğitim Enstitüsü, Resim-İş Bölümü’nü bitirdi. Bakanlıkça açılan Avrupa İhtisas Sınavı’nı kazandı,
- 1938: Weimar’da Prof. Dorfner’in özel sanat ciltçiliği okulunda bir yıl çalıştı. Yaptığı “Olimpiyat” adlı kitabı Hamburg Kitap Sergisi’nde birincilik ödülü kazandı.
- 1939 yılında Leipzig Akademisi’ne girdi. Yazı ve kitap sanatı konusunda öğrenim gördü.
- 1943: Güzel Sanatlar Akademisi’nde ilk sergisini açtı. Aynı yıl Akademi üyesi olarak atandı.
- 1951: İstanbul’un fethinin önemli yerleri için 10 büyük kitabe yazısı hazırladı.
- 1953: Anıt Kabir’in bütün kitabelerini yazdı.
- 1955: Akademi’de Yazı ve Cilt Atölyesi açtı.
- 1958: Uluslararası Brüksel Sergisi’nde teşhir edilen “Fatih Divanı” kitap cildiyle birincilik ödülü aldı.
- 1965: Geleneksel yazı stilinde yeni yorumlara başladı.
- 1968: Portekiz Gülbenkyan Müzesi’ndeki yazma eserlerinin restorasyonunu gerçekleştirdi.
- 1973: Alman Kitap Sanatları Derneği onur üyesi oldu.
- 1977: Dublin’de sergi açtı. Londra’da düzenlenen İslâm Festivali’ne katıldı.
- 1978: Güzel Sanatlar Akademisi’nde büyük toplu sergisini açtı ve Cezayir’de Antik Müze’de yapıtlarını sergiledi.
- 1979: Pakistan’ın İslamabat kentindeki İslâm Konferansı ve Camii yazılarını yazdı.
- 1981: Dışişleri Bakanlığı adına Malezya’da sergi açtı.
- 1983 İstanbul Garanti Bankası Sanat Galerisi’nde retrospektif sergisini gerçekleştirdi.
- 1984: Paris Unesco Genel Merkezi’nde Türk Hat Sanatı Sergisi açtı. “Ya Rahim” adlı kompozisyonu ile Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü’nü aldı.
- 1986: Federal Almanya’nın Münster kentinde kişisel hat sergisi açtı.
İlhami Turan | Milliyet Sanat Dergisi - Sayı: 184 - 15 Ocak 1988
